Gemeentelijk Mobiliteitsplan

Het Gemeentelijk Mobiliteitsplan (GMP) is een strategische tool die ertoe strekt de planning van de mobiliteit op schaal van een gemeente te vereenvoudigen. 

Waarvoor dient het?

Het vorige gemeentelijk plan, dat dateert van 2006, vereist een grondige herziening. Het herziene GMP bepaalt het actieprogramma en de prioriteiten voor de komende 10 jaar. Het is in zekere zin het "stappenplan" voor alles wat te maken heeft met de verplaatsingen (van personen en goederen) in de gemeente.

De doelstelling: de toegankelijkheid en de mobiliteit voor iedereen, de verkeersveiligheid en de levenskwaliteit van de bewoners op het gemeentelijk grondgebied verbeteren.

Inzake toegankelijkheid en mobiliteit is het meer bepaald de bedoeling om:

• Een samenhangend systeem van verplaatsingen voor personen en goederen in de gemeente te organiseren: het moet multimodaal*, hiërarchisch opgebouwd (aan elke verplaatsingswijze een "juiste plaats op de juiste locatie" toekennen) en correct aangegeven zijn
• Een antwoord te bieden inzake toegankelijkheid van de voornaamste activiteitenkernen van de gemeente voor iedereen, meer bepaald voor personen met beperkte mobiliteit
• Een beter evenwicht te verzekeren tussen de verschillende verplaatsingswijzen (wandelen, fietsen, collectief transport, auto, …) en de actieve wijzen en de intermodaliteit* aan te moedigen
• De leef- en activiteitenplaatsen zo goed mogelijk te helpen lokaliseren door gemengde functies te bevorderen
• Onze verplaatsingen veiliger en vlotter te maken.

Inzake verkeersveiligheid heeft het GMP als doelstelling om het aantal en de ernst van de verkeersongevallen te doen dalen, meer bepaald voor zwakke weggebruikers (voetgangers, fietsers of passagiers van een voertuig).

Inzake kwaliteit van de leefomgeving zijn de doelstellingen:

• De wijken rustiger maken, met aandacht voor hun toegankelijkheid
• De gezelligheid van de openbare ruimtes verbeteren
• De hinder voor het milieu verminderen (lawaai, vervuiling van de atmosfeer, ...)

Wat zijn de interventiegebieden?

Het plan met prioritaire acties dat opgesteld zal worden wil zo nauwkeurig en gedetailleerd mogelijk zijn. Er zijn echter een aantal onderwerpen die niet onder de bevoegdheid van het GMP vallen. Ze worden niet onbeduidend geacht, maar ze zijn: 

• Al opgenomen in andere strategische documenten, zoals:
• De diagnose en de verbetering van de toegankelijkheid van de openbaarvervoerhaltes (aanleg van de perrons, minder ruimte tussen het voertuig en het perron, ...): in het "Strategisch plan voor het toegankelijk maken van de MIVB 2019-2029"
• De diagnose van de toegankelijkheid van de voetgangerswegen (smalle trottoirs, uitgewiste voetgangersoversteekplaatsen) en van de openbare ruimtes in Ukkel: in het PAVE (Toegankelijkheidsplan voor de weg en de openbare ruimte) van 2017, opgesteld door Brussel Mobiliteit in samenwerking met de gemeente
• Het aantal treinen dat in de stations stopt: in het Vervoersplan 12/2020-12/2023 van de NMBS
• Of reeds opgenomen in grote projecten die elders gevoerd worden: heraanleg van de Alsembergsesteenweg, heraanleg van de halte Sint-Job, loopbrug Verrewinkel, enz.
• Of van de orde van "gebruikelijke" onderhoudswerken, die reeds opgenomen zijn in de begroting en in de opvolgingsprocedures van de gemeente (dienst Werken, Openbare Ruimtes) of van het gewest, enkele voorbeelden: 
• Herstelling van rijbanen of trottoirs
• Vervanging van verkeersborden
• Herstelling van beschadigd stadsmeubilair
• (...)

Wie is erbij betrokken?

Het GMP is een document dat opgesteld wordt door en voor de gemeente. Dit zijn de verschillende actoren die betrokken zijn bij de opmaak:

• De gemeentediensten

Mobiliteit is een transversaal onderwerp, ze heeft zowel betrekking op de handelszaken (leveringen, ...) als op de toegankelijkheid van de leef- en activiteitenplaatsen (scholen, sportieve en culturele kernen, ...). Bijgevolg worden verschillende gemeentediensten gemobiliseerd: 

• Mobiliteit, Openbare Ruimtes, Parkeren & Parking, Werken
• Milieu
• Stedenbouw, Huisvesting
• Sport
• Jeugd, Senioren
• Horeca
• Preventie
• Burgerinspraak

• De verkozenen

Het college en de gemeenteraad volgen de procedure, formuleren hun standpunt en bekrachtigen de gekozen oriëntaties.

• Onafhankelijke en gespecialiseerde studiebureaus 

Om haar te begeleiden bij de opmaak van haar GMP doet de gemeente een beroep op een externe expertise inzake mobiliteit (Traject), burgerinspraak (Faciliyo) of milieubeoordeling (CSD-Ingénieurs).

• Een Begeleidingscomité

Een GMP wordt ook gevoerd in nauwe samenwerking met de verschillende partnerinstellingen (Brussel Mobiliteit, politiezone, Gewestelijk Parkeeragentschap, ...) en mobiliteitsoperatoren (MIVB, De Lijn, TEC, Cambio, ...). Zij komen in dit "begeleidingscomité" samen tijdens elke fase van het proces.

• De burgers 

Via dit platform en de andere initiatieven die ingevoerd worden in de loop van de procedure (inspraak online en tijdens participatieve workshops) verzamelen we uw advies en behoeften om de reflectie te voeden.

Hoe lang duurt dat?

De opmaak van een GMP duurt ongeveer 12 maanden. Deze tijd is nodig om de balans op te maken van alle troeven, uitdagingen en belastende factoren, om in dialoog te treden met de verschillende betrokken actoren en een ambitieus maar realistisch stappenplan op te stellen voor de komende 10 jaar.

Welke vorm neemt dit aan?

Het GMP neemt de vorm aan van een schriftelijk verslag. Dit document wil zo beknopt mogelijk zijn om naar de essentie te gaan en de resultaten en acties voor te stellen. Het is eenvoudig, duidelijk en gemakkelijk te gebruiken. 

Maar niet alleen dat!

De opmaak van het GMP is ook de gelegenheid om (opnieuw) een dynamiek te lanceren:

- Een dynamiek van informatie over de verschillende reeds bestaande hulpmiddelen en diensten inzake mobiliteit in de gemeente. De verschillende inspraakperiodes zijn hiervoor een goede gelegenheid. Andere afspraken geven ritme aan de opmaak van het GMP, zoals de Europese Week van de Mobiliteit, die elk jaar in september plaatsvindt. Er zal ook informatie beschikbaar zijn op de pagina Mobiliteit van dit platform of op de website van de gemeente;

- Een sensibiliseringsdynamiek: rond de uitdagingen en behoeften van iedereen, met een inclusieve bedoeling, zonder de verschillende wijzen tevergeefs tegenover elkaar te zetten;

- Tot slot een dynamiek van overleg en coördinatie van de lokale actoren: een GMP is een mooie gelegenheid om de verschillende actoren te ontmoeten, ze te doen samenwerken en de coördinatie steeds verder te drijven.

Hoe gaat het er praktisch aan toe?

Het GMP wordt opgesplitst in 4 fases:  

• De diagnose omvat een inventaris van de bestaande plannen, maatregelen en gegevens en een balans die de aandacht vestigt op de troeven, uitdagingen en gebreken inzake vraag en aanbod van de mobiliteit in de gemeente. De diagnose is bijgevolg de kans om het "portret" van de gemeente te maken vanuit het oogpunt van de mobiliteit;
• De strategische doelstellingen, synthese van de diagnose: dankzij deze fase kunnen we verduidelijken hoe de strategische oriëntaties van Good Move (zie verder) op het gemeentelijk grondgebied vertaald kunnen worden. Deze fase vormt bijgevolg een noodzakelijk scharniermoment om de gemeentelijke ambities en de prioritaire acties te identificeren;
• Het actieplan: deze fase maakt het mogelijk het actieprogramma van het Gemeentelijk Mobiliteitsplan op te stellen en te detailleren met een operationele planning van de acties (prioritering van de interventies, betrokken verantwoordelijken, aan te wenden middelen, ...). De acties waarvoor de gemeente de meeste marge heeft en de prioritair geachte acties worden in het bijzonder in het plan gedetailleerd;
• Het openbaar onderzoek: het voorontwerp van het GMP wordt onderworpen aan een openbaar onderzoek. Na het onderzoek wordt het indien nodig aangepast en vervolgens bekrachtigd door de gemeenteraad en tot slot door de Brusselse regering.

GOOD MOVE?

Good Move is de naam van het Gewestelijk Mobiliteitsplan (GewMP) 2020-2030.

Net als voor een GMP bepaalt het GewMP de grote beleidslijnen in het domein van de mobiliteit in het Brussels gewest. Het GewMP werd opgesteld na een ruim participatief proces uitgespreid over een periode van vier jaar, waaraan alle Brusselse actoren deelgenomen hebben: de mobiliteitspartners en de instellingen, de gemeentes, de economische wereld, het verenigingsleven en de burgers.

Wettelijk* is er een duidelijke hiërarchie tussen het GewMP en de GMP's: deze laatste moeten op lokaal vlak het gewestelijk mobiliteitsbeleid vertalen, rekening houdend met de lokale specifieke kenmerken en dynamieken. 

*Ordonnantie tot vaststelling van een kader inzake mobiliteitsplanning (26 juli 2013)

Voor meer info: 

Gewestelijk Mobiliteitsplan Good Move: https://mobilite-mobiliteit.brussels/nl/good-move 

Brussel Mobiliteit: https://mobilite-mobiliteit.brussels/nl/prioriteit-en-acties

Definities: 

• MULTIMODAAL: alle mogelijke vervoerwijzen in Ukkel 
• INTERMODALITEIT: overstappen van de ene wijze op een andere tijdens hetzelfde traject. Bijvoorbeeld: ik stap tot aan de MIVB-halte of ik ga met de fiets of met de auto naar het station Ukkel-Kalevoet om de trein te nemen.